De heilige graal van zelfontwikkeling
Hard werken, goed je best doen, jezelf ontwikkelen, steeds beter worden in wat je doet om uiteindelijk de beste versie vanzelf te worden. Wie wil dat nu niet?
Misschien denk je nu dat iedereen dat wil. En inderdaad, iedereen wil het, maar waarom eigenlijk? Wat is die ‘heilige graal’ waar we ogenschijnlijk allemaal naar op zoek zijn? En bestaat dit eigenlijk wel? Of zoeken we allemaal naar de pot goud aan het einde van de regenboog?
Stel jezelf eens de volgende vraag:
“Als je nooit meer iets hoeft te doen waar je geen zin in hebt, wat zou je dan vanaf morgen anders doen dan vandaag?”
De meeste mensen die ik dit vraag, weten wel een aantal dingen te benoemen, maar in de meeste gevallen vertellen ze er direct achteraan dat dat toch niet kan. Deze overtuiging is vaak zo krachtig, dat deze bijna geen andere gedachten toelaat. Je zit als het ware gevangen in een gouden kooi.
Succes en geluk: zijn ze verbonden?
Waarom gebeurt het zo vaak dat we zeggen dat we iets willen, maar vervolgens niets doen? Deze vraag intrigeert mij al heel lang en als ik ook naar mijn eigen ontwikkeling kijk, dan begrijp ik wel waarom het zo lastig is.
Zelf was ik behoorlijk succesvol in mijn carrière, maar toch had ik altijd het gevoel dat het me niet écht voldoening gaf. Dit klinkt misschien een beetje soft, maar daar zit hem nu net de kneep. Op alle gebieden in mijn leven scoorde ik een voldoende en misschien zelfs wel een ‘goed’.
En toch was er altijd dat knagende gevoel. Lange tijd heb ik de oplossing gezocht in harder werken, omdat ik dacht dat als ik nog succesvoller was, ik vanzelf meer voldoening zou voelen. Maar als ik écht eerlijk terugkijk op het effect, dan moet ik vaststellen dat harder werken er wél voor zorgde dat ik succesvoller werd, maar ik werd er niet gelukkiger van. Maar als harder werken niet de oplossing is, wat is dat dan wel?
De zure appel doorbijten
Normaliter ben ik een goede slaper en ik word zelden ’s nachts wakker. Maar ik herinner me het nog als de dag van gisteren, dat ik op een nacht wakker werd en me hondsberoerd voelde. Ik was misselijk en moest overgeven. Nu zou je kunnen denken dat ik een griepje had, maar dat was het niet. Ik voelde me misselijk, maar op een compleet andere manier dan ik gewend was. Het leek wel of ik letterlijk door een zure appel moest bijten. Toen ik dat had gedaan (klinkt misschien stoer, maar op dat moment had ik absoluut geen keuze), voelde ik me compleet leeg. En het enige dat ik kon denken was: “NU STOP IK ERMEE!” Kort daarna viel ik weer in slaap.
De volgende ochtend werd ik uitgerust wakker en ik voelde me best oké. Lichamelijk was het net alsof er niets was gebeurd, maar opeens herinnerde ik me het voorval weer. Het gevoel was weer net zo krachtig en ik wist het zeker.
Luisteren naar je gevoel
Voor het eerst sinds lange tijd durfde ik op mijn gevoel te vertrouwen. Mijn verstand stribbelde nog wel tegen en als ik deze ervaring ’s nachts niet had gehad, dan had ik deze keuze waarschijnlijk op dat moment niet durven te maken. Tegelijkertijd wist ik diep van binnen dat ’toch doorgaan’, uiteindelijk tot gevolg zou hebben dat mijn lichaam op een later moment een nog krachtiger signaal zou afgeven. En dat is wat ik ook bij veel van mijn coachees zie. Weten dat je andere keuzes zou moeten maken, maar niet weten hoe je dat doet.
Als ik naar mijn eigen ervaring kijk, dan vraag ik me achteraf ook af, waarom ik het signaal van mijn lichaam nodig had om een besluit te nemen? En wat ervoor zorgde dat ik tot dat moment maar bleef doorgaan? Achteraf is het antwoord simpel: “Angst.” Maar wat zorgde ervoor dat ik die ‘angst’ niet kon voelen? Achteraf is dat antwoord ook simpel: “Niet luisteren naar mijn gevoel.” In plaats van luisteren naar mijn gevoel, bleef ik keihard doorwerken, want zolang je keihard aan het werk bent, is er geen ruimte voor jouw gevoel. En omdat bijna iedereen in je omgeving dat doet, denk je dat dat de oplossing is. De vraag is dus niet hoe je naar je gevoel moet luisteren, want dat gaat helemaal vanzelf. Het is eerder dat je je bewust wordt van hoe je niet luistert naar je gevoel. En dat doe je dus door ondanks alles keihard door te werken.
Als hard werken niet werkt, wat dan wel?
Een bekende uitspraak van Gandhi luidt: “Als je doet wat je leuk vindt, dan hoef je nooit meer te werken.” Een waarheid als een koe, maar voor mij gold (en voor velen geldt dit nog steeds en dan met name degenen die dankzij hard werken succesvol zijn geworden) feitelijk een hele andere waarheid, namelijk: “Als je niet weet wat je leuk vindt, dan is hard werken (of jezelf op een andere manier verdoven) de enige manier om dit knagende gevoel te negeren.” Wat je vaak ziet is dat dit harde werken ertoe leidt dat je wel veel geld verdient (als je geluk hebt tenminste) en dat je je voorneemt om met het geld dat je daarmee verdient, leuke dingen te gaan doen (als je met pensioen bent). Dat is net zoiets als een malse biefstuk in het riool gooien, omdat je dan nu niet hoeft te kauwen. Je kunt niet later genieten van het nu! Maar omdat ‘iedereen’ zegt dat je je vooral druk moet maken over later en ‘iedereen’ nu eenmaal moet werken voor z’n geld, geloven we dat dat hard werken (en ondertussen het knagende gevoel negeren) de enige manier is.
Kies jij voor je verstand of je gevoel?
Als mensen hebben we een verstand én we hebben ons gevoel. Alleen je verstand gebruiken is niet verstandig en alleen je gevoel gebruiken ook niet. Het gaat erom dat je beide weet te gebruiken. Maar daar zit voor de meesten van ons ‘het probleem’. Van kinds af aan hebben we alleen geleerd om ons verstand te gebruiken. En ons gevoel werd grotendeels genegeerd. En daar gaan we de mist in. Want omdat we alleen geleerd hebben om ons verstand te gebruiken, vragen we iets van ons verstand dat het niet kan. Want hoe slim en intelligent je ook bent, je verstand kan één ding niet en dat is …….. voelen!
Nu je dit weet, is de oplossing dichtbij. Je hoeft alleen maar te leren voelen. Eigenlijk valt er niet zoveel te leren, want iedereen kan van nature voelen. Het gaat er meer om dat je naar jouw gevoel durft te luisteren. Maar omdat er bij de meeste mensen een negatieve lading op bepaalde emoties zit, durven we dat niet. En zodra het even niet fijn voelt, staat ons verstand klaar om te helpen. Van de regen in de drup weliswaar, maar toch.
Heb jij de moed?
Dus als je dit leest en als ‘iets in jou weet’ dat dit klopt, dan nodig ik je van harte uit voor de volgende stap. Maar deze stap vraagt wel iets van jou. Want de kans is groot dat jouw verstand nu zegt dat je niet naar dat ‘iets’ moet luisteren en beter (hard) kunt doorwerken.
Stel jezelf daarom nogmaals de volgende vraag: “Als je nooit meer iets hoeft te doen waar je geen zin in hebt, wat zou je dan vanaf morgen anders doen dan vandaag?” Als jouw antwoord in de buurt komt van: “Dan zou ik alleen nog dingen doen die goed voelen”, dan heb je alleen nog een beetje moed nodig om de volgende stap te zetten.
Deze vraag werd mij in die betreffende nacht ook gesteld. “Blijf je doorgaan op de ingeslagen weg, die ervoor heeft gezorgd dat je (althans volgens anderen) succesvol bent geworden, maar waar ik niet écht voldoening uithaalde, of kies je voor de weg die goed voelt?”
Zelf heb ik destijds voor het laatste gekozen. In mijn geval was het nogal abrupt, maar daar was wel een langdurige periode van ‘wikken en wegen’ aan vooraf gegaan. Ik weet niet hoe jij op dit moment ‘in de wedstrijd zit’, maar als jij de moed hebt om op dit moment jouw gevoel het voordeel van de twijfel te geven, dan nodig ik jou van harte uit om een keer nader kennis te maken.
Wat levert het me op?
Geen idee, maar dat ontdekken we wel tijdens ons gesprek. Uit de feedback van anderen weet ik dat de meeste mensen die de moed hebben getoond om een belafspraak te maken, achteraf heel blij waren. Of het jou ook iets gaat opleveren weet je nu nog niet. Aan de andere kant is er wel één ding dat jij zeker weet, namelijk dat alleen jij voelt wat je voelt. En om jouw gevoel het voordeel van de twijfel te geven heb je (een beetje) moed nodig.
Weet jij op dit moment nog niet zeker of je er klaar voor bent, dan nodig ik jou van harte uit om mijn gratis E-boek te lezen. Je kunt dan eerst zelf aan de slag en als je dan nog vragen hebt over de antwoorden die jij jezelf hebt gegeven, dan spreken ik je graag op een later moment.
Hartelijke groet,
René Bussink